نوای جنوب: ۶۰ سال از احداث شیراز، نخستین پتروشیمی خاورمیانه میگذرد، از آن زمان تاکنون ۱۳۱ مجتمع پتروشیمی در این منطقه احداث شده و بهجرات میتوان گفت خلیج فارس، قلب پتروشیمی خاورمیانه است.
نوای جنوب: ۶۰ سال از احداث شیراز، نخستین پتروشیمی خاورمیانه میگذرد، از آن زمان تاکنون ۱۳۱ مجتمع پتروشیمی در این منطقه احداث شده و بهجرات میتوان گفت خلیج فارس، قلب پتروشیمی خاورمیانه است.در این سالها همواره میان عربستان، ایران و قطر رقابت تنگاتگی وجود داشته و خروجی این رقابت تولید حدود ۸۰ درصد محصولات پتروشیمی خاورمیانه در این سه کشور بوده است. در این اینفو به معرفی ۱۰ پتروشیمی برتر خاورمیانه پرداختهایم؛ این ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه از نظر ظرفیت تولید به شرح زیر است:
۱- شرکت پتروکمیا (مجتمع جبیل)
۲- شرکت بروج (مجتمع الرویس) امارات
۳- شرکت کودهای شیمیایی قطر
۴- شرکت پتروشیمی الشرقیه
۵- شرکت پالایش و پتروشیمی رابغ
۶- شرکت شیمیایی صدرا عربستان
۷- پتروشیمی کیان عربستان
۸- شرکت مواد مغذی کشاورزی سابیک
۹- پتروشیمی پردیس ایران
۱۰- شرکت متانول عربستان
شرکت پتروکمیا رتبه نخست پتروشیمیهای خاورمیانه
رتبه نخست فهرست ۱۰ پتروشیمی برتر خاورمیانه به مجتمع کارخانه پتروکمیا عربستان تعلق میگیرد. این پتروشیمی در شهر صنعتی جبیل در عربستان سعودی -شرکت ۱۰۰ تابعه شرکت صنایع پایه عربستان (SABIC) – در صدر فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی در خاورمیانه قرار دارد. شهر جبیل که در سال ۱۹۷۵ تأسیس شد، بزرگترین شهر صنعتی جهان بوده و در منطقه شرقی عربستان و در منطقه ای به وسعت ۱۰ هزار کیلومتر در نزدیکی ساحل خلیج فارس واقع شده است. عملیات تجاری مجتمع پتروکیمیا در سال ۱۹۸۴ آغاز شد و ظرفیت تولید آن تا پایان سال ۲۰۲۲ به ۱۱.۷۲ میلیون تن در سال رسید.
شرکت بروج امارات (مجتمع الرویس)
مجتمع صنعتی «بروج» شرکت پلیمرهای ابوظبی در مجاورت مجتمع بزرگ صنعتی رویس در ۲۴۰ کیلومتری غرب امارت ابوظبی واقع شده است. مجتمع بروج در سال ۲۰۰۱ فعالیت تجاری خود را آغاز و ظرفیت تولید آن تا پایان سال ۲۰۲۲ به ۹.۸۷ میلیون تن در سال رسید و در رتبه دوم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه قرار گرفت. مجتمع بروج تحت مدیریت شرکت ملی نفت ابوظبی، ADNOC و بروج است که از ۴ ژوئن ۲۰۲۲ در بورس اوراق بهادار ابوظبی پذیرفته شده و محصولات اصلی این مجتمع شامل اتیلن، پلی اتیلن، پلی پروپیلن و پروپیلن است.
شرکت کودهای شیمیایی قطر
مجتمع صنعتی شرکت کود شیمیایی قطر (QAFCO) در شهر صنعتی مسیعید شهر الوکره در ۴۵ کیلومتری جنوب دوحه واقع شده است. این مجتمع در سال ۱۳۵۲ فعالیت تجاری خود را آغاز کرد و با ظرفیت تولید سالانه ۹.۲۷ میلیون تن و تحت مدیریت شرکت کودهای شیمیایی قطر که ۱۰۰ درصد متعلق به گروه صنایع قطر است، اداره میشود. کود شیمیایی قطر در سال ۱۹۶۹ از طریق یک پروژه مشترک بین قطر و گروهی از شرکای خارجی تأسیس شد و اولین پروژه در بخش پتروشیمی قطر است. محصولات اصلی این مجتمع شامل اوره، آمونیاک و مشتقات آنها است و این مجتمع در رتبه سوم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ قرار دارد.
شرکت پتروشیمی الشرقیه
مجتمع کارخانه پتروشیمی شرق در شهر صنعتی جبیل بزرگ در پادشاهی عربستان سعودی واقع شده است و طبق دادههای سابیک، ۵۰ درصد آن برای صنایع پایه عربستان (سابیک) است. مجتمع پتروشیمی شرق در سال ۱۳۶۴ فعالیت تجاری خود را آغاز کرد و ظرفیت تولید آن در سال ۲۰۲۲ به حدود ۸.۷۹ میلیون تن در سال رسید. محصولات اصلی این مجتمع عبارتند از: اتیلن، اتیلن گلیکول، پلی اتیلن و غیره.
شرکت پالایش و پتروشیمی رابغ
مجموعه شرکت پالایش و پتروشیمی رابغ در شهر صنعتی رابغ در منطقه مکه مکرمه عربستان سعودی واقع شده است.شرکت پالایش و پتروشیمی رابغ موسوم به «پترو رابیغ» در سال ۲۰۰۵ در چارچوب مشارکت آرامکوی عربستان سعودی و شرکت شیمیایی سومیتومو ژاپن با سهم ۳۷.۵ درصدی برای هر یک از آنها و عرضه ۲۵ درصد سهام این شرکت در بازار سرمایه عربستان در سال ۲۰۰۸، تأسیس شد. مجتمع پالایشگاهی و پتروشیمی رابغ فعالیت تجاری خود را در سال ۲۰۰۸ آغاز کرد و ظرفیت تولید آن به ۸.۷۶ میلیون تن در سال رسیده و در رتبه پنجم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه قرار دارد. مهمترین محصولات اصلی این مجتمع عبارتند از: اتیلن، زایلن، پروپیلن، پلی اتیلن، پلی پروپیلن و سایر محصولات نزدیک به خواص شیمیایی.
شرکت شیمیایی صدرا عربستان
مجتمع کارخانه صدرا شیمی در شهر صنعتی جبیل واقع شده است که پروژه مشترک آرامکو و شرکت آمریکایی داو کیمیکال میباشد. شرکت شیمیایی صدرا که در اکتبر ۲۰۱۱ تاسیس شد، شامل بزرگترین مجتمع شیمیایی یکپارچه جهان بوده که متشکل از ۲۶ کارخانه با سرمایه گذاری ۲۰ میلیارد دلاری است. مجتمع صدرا در سال ۲۰۱۵ فعالیت تجاری خود را آغاز و ظرفیت تولید آن تا پایان سال ۲۰۲۲ به ۶.۸۷ میلیون تن در سال رسید و از نظر ظرفیت در رتبه ششم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه قرار میگیرد. عمده محصولات این مجتمع؛ اتیلن، زایلین، پلی اتیلن، کلر، پروپیلن و نیتروبنزن است.
پتروشیمی کیان عربستان
مجتمع کارخانهای شرکت پتروشیمی کیان عربستان در سال ۲۰۰۶ در شهر صنعتی جبیل عربستان تاسیس شد. این شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و وابسته به سابیک میباشد. مجتمع کیان عربستان در سال ۲۰۱۱ فعالیت تجاری خود را آغاز کرد و شرکت بوتانول عربستان (ساپوکو) به طور مشترک با شرکت پتروشیمی کیان عربستان آن را اداره میکند. ظرفیت تولید این مجتمع طی یک سال گذشته به ۶.۸۱ میلیون تن سالانه رسید و در رتبه هفتم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه از نظر ظرفیت قرار گرفت. محصولات اصلی این مجموعه عبارتند از: اتیلن، اتیلن گلیکول، اتیلن اکسید، پلی اتیلن، پروپیلن و ….
شرکت مواد مغذی کشاورزی سابیک
مجتمع کارخانهای شرکت SABIC Agricultural Nutrients واقع در شهر صنعتی جبیل، شرکتی است که در بورس اوراق بهادار عربستان سعودی پذیرفته شده و ۵۰.۱ درصد آن متعلق به سابیک است. همچنین بخش خصوصی و شهروندان مالک مابقی سهام آن هستند. مجتمع سابیک در سال ۱۹۹۳ فعالیت تجاری خود را آغاز و ظرفیت تولید آن در سال ۲۰۲۲ به ۵.۶۴ میلیون تن در سال رسید و در رتبه هشتم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه قرار گرفت. عمده محصولات تولیدی در این مجتمع عبارتند از: اوره، آمونیاک و مشتقات آنها که از نظر خواص شیمیایی نزدیک به هم هستند.
پتروشیمی پردیس ایران
شرکت پتروشیمی پردیس در مجتمع صنعتی عسلویه در شهر بوشهر واقع شده و فعالیت تجاری خود را از سال ۲۰۰۷ آغاز کرد. ظرفیت تولید این مجتمع که عمدتاً اوره و آمونیاک تولید میکند به ۵.۲۶ میلیون تن در سال رسیده و آن را در رتبه نهم فهرست ۱۰ مجتمع بزرگ پتروشیمی خاورمیانه قرار داد. شرکتهای پتروشیمی ایران از سال ۲۰۱۸ و با خروج دونالد ترامپ از توافق برجام، با یک سری تحریمهای جدید آمریکا مواجه شدهاند که فعالیت آنها در خارج از کشور و همه افراد مرتبط با آنها را، هدف قرار میدهد. در فوریه ۲۰۲۳، وزارت خزانه داری آمریکا نام ۶ شرکت پتروشیمی داخلی ایران و ۳ شرکت سنگاپوری و مالزیایی را به اتهام فروش محصولات پتروشیمی ایران در خارج از کشور به نمایندگی از شرکت پتروشیمی تریلیانس در لیست سیاه قرار داد.
شرکت متانول عربستان
مجتمع متانول عربستان سعودی «الرازی» در شهر صنعتی جبیل عربستان سعودی واقع شده و یک پروژه مشترک بین سابیک و شرکت متانول یونایتد عربستان است. سابیک پس از مذاکرات موفقیت آمیز برای خرید ۲۵ درصد از سهام شرکت ژاپنی، در دسامبر ۲۰۱۸، سهام خود را در الرازی به ۷۵ درصد افزایش داد. مجتمع الرازی در سال ۱۹۸۳ فعالیت تجاری خود را آغاز کرد و ظرفیت تولید آن سالانه به ۴.۸۵ میلیون تن میرسد که متانول مهمترین محصول آن است. این مجتمع از نظر ظرفیت تا سال ۲۰۲۲ در رتبه دهم فهرست بزرگترین مجتمعهای پتروشیمی خاورمیانه قرار دارد.