نوای جنوب: آن زمان که خارج از حصارهای تهران، امنیت نبود در محدوده‌ای نزدیک به غرب تهرانِ ناصری، یک قلعه به نام «جی» ساخته بودند و مردم در آن زندگی می‌کردند و درهای قلعه بر روی غریبه‌ها بسته بود. اولین بار نام جی در کتابی که متعلق به 900 سال پیش است اینگونه روایت شده است: روستایی با دژ کوچک!حالا بعد از گذران سال‌ها محله‌ جی به یکی از محله‌های بزرگ و مهم غرب تهران که نامش را از همان قلعه گرفته تبدیل شده است.

پرسه در جی یعنی پرسه در محله‌ای با اصالت و با ساکنینی قدیمی که شاکله اصلی بافت اجتماعی این محله را تشکیل می‌دهند. محله، مساحت زیادی دارد برای همین این پرسه در حوالی سینما جی طراحی شده است؛ یکی از سینماهای سال‌های نه چندان دور که همه‌ بچه‌های سی متری جی و فلاح و حتی مهرآباد با آن خاطره دارند.

پس یک روز مثل امروز که باد می‌آید و هوا خوب است یک لقمه و نوشیدنی با خودتان بردارید و به کشف شگفتی‌های جی بروید.

بچه کجایی؟ سی متری جی! می‌شود گفت که معروفترین خیابان این محله «سی متری جی» است. امکان ندارد اسم این خیابان به گوشتان نخورده باشد! با اینکه چند سالی است که نام خیابان تغییر پیدا کرده هنوز هم وقتی از اهالی، نام محله‌شان را می‌پرسید به جای خیابان بختیاری صدایشان را در گلو می‌اندازند و با یک غرور خاصی می‌گویند: سی متری جی. مگر می‌شود سی متری جی انقدر معروف باشد و ما پرسه خودمان را از اینجا شروع نکنیم ؟ از تقاطع سی متری جی (بختیاری کنونی) و سبحانی آرام آرام پایین می‌رویم تا به سینما جی برسیم.

می گویند سینما جی قدیمی‌ترین سینمای غرب تهران است که خیلی از اهالی سرسبیل و بریانک دهه 40 و 50 جوانی خود را در آن سپری می‌کردند. هنوز هم وقتی از ورودی‌اش به داخل می روید حال و هوای روزگار جوانی‌اش را لمس می‌کنید. مثل یک اثر هنری یا یک پیرمردِ تهران قدیم که گرد و غبار زمان روی چهره‌اش نشسته و نبش خیابان فلاح عبور هواپیماهای غول‌پیکر را نگاه می‌کند!

بله درست خواندید! هواپیما، شما در محله‌ای قدم می‌زنید که به جز عابران پیاده، دوچرخه و موتورسواران و اتومبیل‌ها، هواپیماها هم از آسمان بالای سرتان رد می‌شوند. با پرسه در جی اولین چیزی که نظرها را جلب می‌کند هواپیماهایی هستند که از فاصله خیلی نزدیک بر فراز محله دیده می‌شوند. این محله نزدیک فرودگاه است و بچه‌های سی متری جی و فلاح رفیق فابریک بچه‌های مهرآباد هستند!

در زمان پهلوی سه اتفاق خیلی مهم در توسعه محله جی نقش داشت، یکی ساخت فرودگاه مهرآباد، یکی پادگان جی و همینطور ساخت برج آزادی. اینجا درست همان نقطه آغازینی است که مدرنیته در محله جی قدم می‌گذارد.

پس نباید تعجب کنید اگر اینجا در هر کوچه و خیابان خانه‌های تهران در زمان پهلوی دوم را ببینید. خانه‌هایی با جداره‌های سیمانی و بتنی، پنجره‌های سرتاسری و بعضی وقتا هم کنسول‌هایی بزرگ! یک تیپ عمومی خانه‌های آن دوره و این محله، خانه‌های حیاط داری هستند که پنجره‌های بزرگ دارند و اگر در پاییز در جی پرسه بزنید رنگ نارنجی پرتقال درخت‌هایش برایتان دلربایی می‌کند.

در این محله به خوبی تقابل معماری پهلوی و معماری نسل جدید دیده می‌شود (البته اگر بشود این خانه‌های نوساز و بی‌هویت را یک نسل در نظر گرفت!) و در بعضی از کوچه پس کوچه‌ها طوری خانه‌های قدیمی روبروی خانه‌های جدید قرار گرفتند که انگار مقابل هم لشگرکشی کرده‌اند!

«جی» طی نهصد سال از یک قلعه با برج‌های دیده‌بانی به محله‌ای مدرن تبدیل می‌شود که در کنار خودش یک پادگان را جای داده است. انگار که گوشه ذهن این محله همیشه خاطره مردمی هست که از بالای برج‌ها از حریم خانه‌ها و زمین‌هایشان دفاع می‌کردند. با این همه امروز نه برج‌ها باقی مانده‌اند و نه پادگان! برج‌ها در خیال ما هستند و پادگان هم خیلی وقت است قرار است به یک پارک شهری تبدیل شود.